Land­schaps- en Tuinarchitectuur

In het atelier compositie scherp je je basiscompositie- en tekenvaardigheden aan in functie van punt, lijn, vlak en volumecomposities. Simultaan leren we je de kleurenleer van Johannes Itten. Die pas je toe in je composities. Je leert het belang van vorm en kleur en hun samenspel, de taal van een ontwerper.

Je leert vanaf je eigen startpositie een evolutie te maken zowel in het correct waarnemingstekenen als in het voorstellen van je ontwerpprojecten zowel 2-dimensionaal als 3-dimensionaal.

Je maakt kennis met de algemene basisprincipes van vormgeving, ruimte en schaal. Je ziet wat het beroep van landschaps- & tuinarchitect inhoudt en krijgt heel wat beeldmateriaal ter ondersteuning.

We leren je de bouwstenen van een ruimte inventariseren, analyseren en verwerken. De verworven kennis vertaal je in een eerste eigen compositie in 2D en 3D. Uiteindelijk ontwerp je een klein omsloten tuintje.

We maken je vertrouwd met de algemene basisaspecten en -principes van het ontwerpen van tuinen.

Uniek is dat deze lessen grotendeels doorgaan in de plantentuin van Meise. Je krijgt hier een goede basiskennis ifv algemene terminologie, herkenningscriteria, morfologie en systematiek van planten. Je hebt inzicht in plantensystematiek en de methodiek nodig bij het determineren. Bovendien kan je de aangeleerde methodiek toepassen bij het beschrijven en op naam brengen van planten.

Planten, basiselementen voor tuin- en landschapsarchitecten staan meestal in een natuurlijke bodem, kennis van 'het concept bodem' is van essentieel belang: bestanddelen van de bodem, textuur, structuur en zuurgraad van de bodem, bodemtemperatuur, vastleggings- en uitwisselingsvermogen, bodemprofielen, bodemseries, bodemclassificatie en de Belgische bodemkaart, praktische toepassingen van bodemkaarten.

We maken je vertrouwd met de bouw van planten: de cel, weefsels en organen. Morfologie en anatomie van wortel, stengel en blad. Indeling van organismen algemeen en plantaardige organismen in het bijzonder. Wortel-, stengel-, blad- en bloemorganen. Bloemgestellen. Bestuiving en bevruchting. Zaden, vruchten en hun verspreiding.

Hoe zijn planten verdeeld over de aarde: arealen, flora, plantengeografische elementen. Invloed factoren op de verspreiding: klimatologische, topografische, edafische, biotische en historische. Beschrijving van het plantendek: platenformaties en biomen. Vegetatieanalyse: transectmethode en vegetatieopname. Plantenassociaties (synsystematiek).

Je leert basisbegrippen van ecologie zoals de kringlopen en het successieverhaal. Dit zijn de eerste tools om tot een duurzaam ontwerp te komen.

Welke materialen worden er regelmatig gebruikt  in de wereld van de tuin- en landschapsarchitectuur. Hoe worden deze geproduceerd en welke kenmerken en eigenschappen hebben ze.

We leggen de basiskennis inzake technische aspecten van eenvoudige bouwkundige componenten zoals fundering, metselwerk, draagvloer en dak. We hebben het over de opbouw en de eigenschappen van verschillende soorten verhardingen en constructies die voorkomen in de buitenruimte.

Je ontwikkelt verder je basisvaardigheden voor de 2 en 3-dimensionale handmatige voorstellingstechnieken van ontwerpprojecten.

Tijdens het eerste deel digitale beeldvorming lichten we het programma autoCAD toe. We starten met basisprincipes en structuur. We gaan telkens theorie en oefening combineren binnen verschillende onderwerpen als tekenobjecten, maatlijnen, arceringen, leaders, teksten, polylines en layers. Je leert een eenvoudige tuinplan uit te tekenen.

Hoe maak je een groeninventarisatie op van een bestaand project? Hoe kan je jouw visie op groen verantwoorden en omzetten in gewenste beplantingsvormen en een passend groensortiment? Verder verdiep je je verder in de methodiek nodig bij het determineren (zomerkenmerken) en het aanleren van basiskennis aangaande de geschiktheid bij het  aanwenden van houtige gewassen. Uniek is dat deze lessen grotendeels doorgaan in de plantentuin van Meise.

Je werkt aan een opdracht waarbij je een 'park' leert analyseren, organiseren en ruimtelijk-functioneel vormgeven. Tijdens het atelier zal je dan ook de identiteit, betekenis en de kwaliteit van deze openbare ruimten leren observeren, begrijpen en ontwerpen.

Je leert de eerste stappen in functie van het waarnemen en beleven van het landschap. Je analyseert een persoonlijk gekozen wandelgebied en ontwerpt verschillende impressie verhogende aspecten.

Schriftelijke en verbale communicatie zijn essentiële elementen tijdens het uitvoeren van een opdracht. We focussen op dit onderdeel van een ontwerpproces gedurende 2 opdrachten, waarbij we mondelinge presentaties en het maken van een paper oefenen.

Een degelijk beplantingsplan is gefundeerd op een goede analyse van de bestaande toestand, In dit atelier leer je groenvormen en de planten op het terrein onderscheiden en hun betekenis kennen.

Je maakt kennis met de geschiedenis en het ontwerp van tuinen, parken, architectuur en stedenbouw door de eeuwen heen.

We beschrijven het landschap vanuit zijn visuele verschijningsvorm wat leidt tot verschillende landschapstypologieën. Je leert de belangrijkste geologische processen, analyseert de belangrijkste definities en bekijkt hoe dit leidt tot verschillende landschapstypologieën.

We buigen ons over: publieke ruimte en maatschappelijke evolutie, de structuurkenmerken en programmatisch groen, ontwikkelingsstrategie publieke ruimte en stadsprojecten, een kwaliteitskader voor projecten. De concrete inrichting voor verplaatsen en verblijven: straten, parken, pleinen ...

We zetten onze opgedane theoretische kennis aangaande bouwcomponenten, verhardingen en constructies in de buitenruimte om naar een grafische realiteit aan de hand van concrete oefeningen. Je leert te redeneren en communiceren met verschillende types constructietekeningen.

Je maakt kennis met meetmethodieken om een eenvoudig project op te meten en leert deze in de praktijk toepassen.

Je verdiept je in de analoge (handmatige) voorstellingstechnieken om ontwerpen te ondersteunen. Het zal een experimenterende zoektocht worden naar een eigen tekenstijl via verschillende opwerktechnieken en media, specifiek gericht op het visualiseren van het tuin- en landschapsontwerp. De nadruk ligt op het handmatig tekenen op een vanuit mixed media aangereikte ondergrond (Foto bewerkt vanuit Photoshop, technische doorsnede uit autocad, Sketchupmodel ...).

Je leert de basis van de meest gebruikte Adobe programma's door tuin- en landschapsarchitecten in het werkveld. Photoshop, Indesign en illustrator hebben hierin elks hun specifieke rol bij het digitaal bewerken van foto's, opwerken van plannen en doorsnedes, uittekenen van schema's en concepten, opmaak van lay-out ...

Je start met de basis van een Geografisch informatie systeem. Je bouwt een summier digitaal model van de wereld. Je leert de weg kenen naar een gigantische hoeveelheid aan data en informatie om in je model te steken. Op deze manier leer je de processen die gebeuren op vlak van landschapsontwikkeling te begrijpen en te lezen. Hieruit vloeien duidelijke analyse kaarten. In een volgende stap maak je eenvoudige onderzoekkaarten, die ons sterke en zwakke punten in beeld brengen rond een bepaald thema. Zo leer je over hoe er omgegaan wordt met onze wereld en het verleden en nu.

Uniek is dat deze lessen grotendeels doorgaan in de plantentuin van Meise. Je krijgt een goede basiskennis in functie van algemene terminologie, herkenningscriteria, morfologie en systematiek van planten. Je hebt inzicht in plantensystematiek en de methodiek nodig bij het determineren. Bovendien kan je de aangeleerde methodiek toepassen bij het beschrijven en op naam brengen van planten. Je leert groeivoorwaarden en groenvormen nodig bij het uittekenen van het groenplan.

Je leert conceptueel denken en een kleine tuin ontwerpen in het kader van een trendy  thema. De landschappelijke tuin die in een tweede deel ontworpen wordt, krijgt te maken met enkele pittige uitdagingen zoals omgaan met hemelwater en terreinprofilering.

Je krijgt een ontwerpopdracht rond een thematisch publieke ruimte project (bvb. sportpark, woonpark, begraafpark ...)  met aandacht voor verschillende gebruikers. We stellen een programma voor het projectgebied op in relatie tot de omgeving. Je stelt een concept op en werkt het ontwerp uit.

Je leert een belastingvoorstel opstellen. Je leert  abiotische en biotische elementen kennen en analyseren. Je leert een groen- en beheervisie vormen bij het te ontwerpen project.

Je leert tuinprojecten presenteren via posterformaat. We onderzoeken eerst de hedendaagse en klassieke presentatietechnieken in de tuin- en landschapsarchitectuur. Anderzijds starten we een begeleide zoektocht naar een persoonlijke stijl voor het voorstellen van ontwerpopdrachten.

Je leert stapsgewijs een deel van het uitvoeringsdossier van de thema en landschappelijke tuin uit te werken. Je maakt gebruik van het tekenprogramma autoCAD.

We bouwen verder op het eerste jaar en volgende aspecten: publieke ruimte en maatschappelijke evolutie, de structuurkenmerken en programmatisch groen, ontwikkelingsstrategie publieke ruimte en stadsprojecten, een kwaliteitskader voor projecten, de concrete inrichting voor verplaatsen en verblijven: straten, parken, pleinen ...

Je leert filosoferen vanuit het standpunt van de tuin- en landschapsarchitect i.r.t. 'de genesis van de vorm en symboliek' en 'natuur versus cultuur'. Bepaalde items worden aangehaald en bediscussieerd, teneinde diepgaander in het ontwerpproces te leren nadenken.

Je krijgt inzicht in de basisregelgeving van het toegepast recht binnen de tuin- en landschapsarchitectuur. We zien de politieke structuur van België; Gerechtelijke indeling van ons land, Basisbegrippen recht, Erfdienstbaarheden, Afstand van afsluitingen en beplantingen, alsook enkele decreten die hun invloed hebben op de landschapsontwikkeling.

Je leert de historiek en organisatie van de ruimtelijke planning, het planinstrumentarium van het ruimtelijk beleid, de vergunningen, regelgeving, uitvoeringsinstrumenten, attesten en handhaving …

Hier leer je concrete, praktische aspecten, zowel algemene als heel specifieke in verband met fauna, flora en abiotiek kennen. Je leert een ecologisch en duurzaam verantwoord ontwerp uitwerken.

Je maakt kennis met de meest voorkomende ziekten en plagen in de groensector. Bovendien leer je hoe gewasbescherming vandaag in elkaar zit en hoe je op een duurzame en milieuvriendelijke manier de bodem, de bomen en planten gezond kan houden.

Tijdens het theoretisch gedeelte bekijken we technische aspecten van drainage en het concrete beleid inzake afvalwaterhuishouding in de private en publieke ruimte. Tijdens de werkcolleges maken we oefeningen op verschillende  thema’s met de nadruk op toegankelijkheid, maatvoering en hoogtewerking.
 

In het laatste atelier beeldvorming concentreren we ons op het visualiseren van de ‘waarneming in beweging’. We werken aan het voorstellen van een ontwerpverhaal aan de hand van concepttekeningen, storyboards, stopmotion-films en graphic novels.

We starten met de eerste beginselen van 2D- en 3D-tekenen in SketchUp. Al snel reiken we meer tools aan om op een correcte manier meer complexere modellen te leren tekenen via o.a. groepen, componenten, layers en outliner.
In de laatste werkcolleges komt o.a. landschapsmodellering met foto’s, schaduwwerking, presentatievormen en -stijlen aan bod.

Uniek is dat deze lessen grotendeels doorgaan in de plantentuin van Meise. Je krijgt een goede basiskennis in functie van algemene terminologie, herkenningscriteria, morfologie en systematiek van planten. Je hebt inzicht in plantensystematiek en de methodiek nodig bij het determineren. Bovendien kan je de aangeleerde methodiek toepassen bij het beschrijven en op naam brengen van planten. Je leert groeivoorwaarden en groenvormen nodig bij het uittekenen van het groenplan.

Tijdens de studiereis maak je kennis met tuinen en landschappen in het buitenland. We bezoeken verschillende projecten waar architectuur, kunst, ruimtelijke planning, tuin en landschap vanuit hun internationale context worden besproken en toegelicht.

In een eerste fase ontwikkel je een masterplan voor het studiegebied. Hiervoor maak je een omgevingsanalyse waarin je peilt naar de invloeden van de omgeving op het projectgebied onderzocht. In een tweede fase ligt de focus op het ontwerpen van het projectgebied een beplantingsontwerp en een technisch ontwerp voor een deelgebied.
 

Binnen dit landschaps-ontwerpproject analyseer en ontwerp je een gebied van 12 tot 20 km².
Fase 1 : herkennen en analyseren van de landschapsstructuren en landschapspatronen, karakteristieken van het landschapsdeel: het traditionele landschap, de bestaande ruimtelijke structuur, de ontwikkelingsgeschiedenis in het landschap
Fase 2 : impressieverhogend ontwerpen a.d.h.v. landschapsstructuren en landschapspatronen.
 

Je gaat op een begeleide zoektocht naar een persoonlijke presentatiestijl. Je start hier al mee tijdens het ontwerpproces. Via een onderzoeksopdracht naar huisstijlen en het principe van een moodboard leer je op een heldere manier communiceren met behulp van een digitale presentatievorm (InDesign). Het ontwikkelen van een eigen presentatiestijl voor ontwerpopdrachten wordt verdergezet. De aandacht gaat uit naar tekst en beeld. Bij het beeld gaat er veel aandacht naar de uniformiteit in de algemene lay-out op basis van het begrip huisstijl (template). Bij tekst leggen we de focus bij zowel het 'gesproken woord' als bij de typografie.
 

We bouwen verder op de inhoud van het tweede en derde semester om tot een beplantingsplan te komen.

Tijdens de technische ontwerpateliers leren we je een deel van het uitvoeringsdossier (van opmeting, over technische uitvoeringsdetails tot bestek en meetstaat) van het geïntegreerd project publieke ruimte uit te werken.

Bomen en planten, tuinen en parken, monumenten en landschappen vormen het groene erfgoed van onze cultuur. Wat is erfgoed? Waarom en hoe wordt het beschermd? En wat moet je weten als je als landschapsarchitect aan de slag gaat in een beschermde omgeving?

Landschap en analyse is tweeledig opgebouwd. Binnen het hoorcollege, deel landschapsgenese bekijken we de vorming van een aantal geografische streken. Binnen het deel planning lichten we een aantal planningsvormen toe. Binnen het werkcollege analyseren en karteren we een bezocht landschap. We schrijven een toekomstvisie uit via de cascoplanning.

Tijdens de praktische oefeningen geven we een korte theoretische basis over verschillende thema’s als elektriciteit in de buitenruimte, waterpartijen, plantverankering en hemelwaterverwerking. Daarna gaan we dit toepassen op concrete cases.

Uniek is dat deze lessen grotendeels doorgaan in de plantentuin van Meise. Je krijgt een goede basiskennis in functie van algemene terminologie, herkenningscriteria, morfologie en systematiek van planten. Je hebt inzicht in plantensystematiek en de methodiek nodig bij het determineren. Bovendien kan je de aangeleerde methodiek toepassen bij het beschrijven en op naam brengen van planten. Je leert groeivoorwaarden en groenvormen nodig bij het uittekenen van het groenplan.

Je maakt een volledig dossier van een site: van survey ter plaatse over analyse, concepten  en ontwerp  tot en met technische plannen zoals verlichting en verharding. Om tot een volledig dossier te komen, werken we samen met andere opleidingsonderdelen (geïntegreerd).

Je werkt onder begeleiding aan een persoonlijke, individuele landschaps-ontwerpopdracht. We verkennen de locatie tijdens de Fieldwork-week waarbij diverse contextelementen worden meegegeven en geanalyseerd. Je werkt een geïntegreerd landschapsproject uit op diverse schaalniveaus. Einddoel is via geïndividualiseerd teamwork een gewenste ruimtelijke structuur op te maken voor een grootschalig landschapsproject. Specifieke aandacht gaat uit naar de samenhang van de verschillende oplossingen, de relatie tussen de verschillende planschalen, de landschapsvormgeving en de intersectorale afwegingen.

Je leert een volledig beplantingsdossier opstellen van analyse over groenvisie tot beplantings- en beheerplan. Hier ga je zowel op landschappelijke schaal als op microschaal van het project kijken.

Van bij de start van het ontwerpproces wordt je op vlak van presentatie (grafisch en technisch) bijgestuurd. Je leert de principes van visuele communicatie op brochure-formaat (A3) op basis van de presentatievorm ‘magazine’. Planpresentatie is een cross-over tussen verschillende reeds aangereikte digitale en handmatige technieken. Door de opgedane kennis uit voorgaande opleidingsonderdelen samen te brengen, ben je in staat om een hanteerbaar en visueel aantrekkelijke presentatiebundel op te maken in je persoonlijk ontwikkelde presentatiestijl. In dit semester zal er nog meer aandacht gaan naar typografie, bladschikking en grafisch voorstelling van technische aspecten.

Tijdens de technische ontwerpateliers word je begeleid om stapsgewijs een volledig uitvoeringsdossier van een deel van het geïntegreerd tuinproject uit te werken.

We bekijken volgende aspecten: planning in relatie tot de maatschappelijke context, ruimtelijk onderzoek zoals spanningsveldanalyse en SWOT analyse, reorganisatie van landschap in onze maatschappelijke context, introductie vergelijkend onderzoek, planningsinstrumenten: landinrichting, ruilverkaveling, Regionaal landschappen …  studietrip.

Je leert een gebied op landschappelijk niveau ecologisch analyseren, welke pijnpunten en welke troeven zijn er, Inzichten en aandachtspunten. Hoe kan je een versnipperd landschap als de Lage Landen ecologische binding geven?

Een hele gereedschapskoffer van technische aspecten en ontwerpmogelijkheden zullen je leren hoe je langs wegen en waterlopen de natuur positief kan beïnvloeden of de aangerichte schade kan beperken. We bekijken het aspect erosie en planten in verdichte bodems.

In bestek en bedrijfsbeheer maak je kennis met enerzijds de basisbegrippen en typebestekken die je kan gebruiken bij het opstellen van een bestek. Verder maak je kennis met de wetgeving op de overheidsopdrachten en alle relevante informatie met betrekking tot het starten van een eigen bedrijf, gaande van vennootschapsvormen, sociale statuten, verzekeringen, belastingen, boekhouding ...

Tijdens de stageperiode van 14 weken  maak je kennis met het beroepenveld/werkveld in binnen- of buitenland. Hier kan je je aangeleerde kennis en vaardigheden verder ontplooien toegepast in realistische projecten.

Binnen Erasmus+ krijg je de mogelijkheid om te studeren in het buitenland bij één van de partnerinstellingen. Naast studeren kan je ook stage lopen in het buitenland bij een ontwerpbureau of een openbare instelling werkzaam binnen het werkveld van de landschaps- & tuinarchitectuur.

De bachelorproef is het sluitstuk van je opleiding. De proef toetst je ontwerpkwaliteiten. In een periode van 3 weken krijg je een ontwerpopdracht aangereikt, schrijf je concepten en visies uit en buig je dit om tot een ontwerp. Het ontwerp licht je toe aan een jury van interne en externe juryleden via een aantal vooropgestelde posters.