Ontwerp KTA Zavelenberg Ehb Lta
Verhaal

Stadsgroen speelt cruciale rol

Openbare parken en stadstuinen slaan aanzienlijk meer van het broeikasgas CO2 op dan bossen en graslanden buiten de stad. Dat blijkt uit een onderzoek in Madison, een stad van 200.000 inwoners in de Amerikaanse stad Wisconsin. (zie artikel VRT Nieuws) Dat stadsgroen een grote rol speelt op ecologisch vlak is voor ons Kenniscentrum tuin+ en onze opleiding landschaps- en tuinarchitectuur geen grote verrassing.

Groter geheel

Helaas wordt de eigen tuin nog steeds gezien als een op zichzelf staand, afgesloten element. Maar niet als een schakel binnen een groter geheel of als een onderdeeltje in relatie tot de rest van de open ruimte. De meeste tuineigenaars, -beheerders en -gebruikers hebben weinig of geen besef van de rol die zij zelf en hun eigen beslissingen spelen in het grotere ecosysteem. Het is net daarom dat wij met het Kenniscentrum tuin+ inzetten op het vergroten van de kennis over (semi-)private tuin- en stadslandschappen, op het nagaan welke rol deze zouden kunnen opnemen bij het bouwen aan een meer duurzame samenleving en op het creëren van een samenwerkingsplatform voor een multidisciplinair netwerk van partners hieromtrent.
Steeds meer groeit immers het besef dat de huidige ecologische, economische en sociale uitdagingen vaak een belangrijke ruimtelijke component hebben. De manier waarop wij vandaag met ruimte omgaan is op verschillende vlakken problematisch.

En in Brussel?

In het geval van Brussel is nog niet erg veel gekend over de effectieve rol van stadsgroen en al zeker niet over die van (semi-)private tuinen. Daar willen wij vanuit de Erasmushogeschool, samen met onze Brusselse partners (zoals Leefmilieu Brussel, perspective.brussel en de BMA), verandering in brengen. We doen dit bijvoorbeeld door projectvoorstellen uit te werken voor wetenschappelijk onderzoek rond tuinen. Maar ook door stakeholders uit het werkveld te ondersteunen via onze LED-werking (laagdrempelige expertise- en dienstverleningscentra). Daarnaast zetten we ook volop in op de interactie tussen onderwijs en onderzoek, met als doel het opleiden van tuin- en landschapsarchitecten die zich bewust zijn van de cruciale rol die zij kunnen spelen in het plannen, vormgeven en beheren van de open en groene ruimte in de toekomst.

Tijd voor een alternatief

Er is dringend nood aan alternatieve en toekomstgerichte benaderingen voor het plannen, vormgeven en beheren van onze ruimte. Het Kenniscentrum tuin+ benadert het zoeken naar oplossingen voor deze uitdagingen specifiek vanuit de eigenheid van het werkveld en de opleiding Landschaps- en Tuinarchitectuur. Namelijk, via de uitbouw en valorisatie van modellen en expertise met betrekking tot het duurzaam inrichten en beheren van het Vlaamse tuinenlandschap.

Kenniscentrum tuin+

Kenniscentrum tuin+ is een samenwerkingsverband tussen verschillende partners (zoals vzw Velt, Tuinhier vzw, Infopunt Publieke Ruimte en de afdeling Bos, Natuur en Landschap van de KU Leuven), dat gedeeltelijk gefinancierd wordt door de Erasmushogeschool Brussel (EhB) en gecoördineerd wordt door de opleiding Landschaps- en tuinarchitectuur (Lta). Tuin+ kan een brede waaier aan expertise inzetten:

Aan de hand van ruimtelijk onderzoek kunnen in opdracht van besturen of verenigingen de lokale (semi)private groenstructuren en -actoren, alsook groene en blauwe netwerken in kaart gebracht worden.

Aan de hand van ontwerpend onderzoek kunnen alternatieve concepten ontwikkeld worden voor het bestemmen en inrichten van (gedeelde) open/groene ruimte. Deze kunnen ingezet worden in functie van sensibilisering en communicatie en in functie van het formuleren van beleids- en ontwikkelingsaanbevelingen (aan de gewesten, provincies, steden en gemeenten en aan eigenaars en beheerders).

Aan de hand van historisch onderzoek, biologisch terrein onderzoek en case-studie-onderzoek kan inzicht verkregen worden in de ontwikkeling van diverse types open en groene landschappen. Dit kan bijdragen tot het ontwikkelen van innovatieve, participatieve en duurzame tuin- en landschapstypologieën. 

Aan de hand van opzetten van pilootprojecten, action research - door de studenten i.s.m. met bv. steden, Vlaamse Landmaatschappij (VLM), Agentschap voor Natuur & Bos (ANB) of een groene, sociale en/of artistieke vereniging, kunnen bovenvermelde alternatieve concepten en innovatieve typologieën uitgetest en geïllustreerd worden in de praktijk. Deze test-cases kunnen vervolgens ingezet worden in functie van communicatie, sensibilisering en educatie.

Hier kan je voorbeelden vinden van lopende en afgelopen projecten.

Illustraties bij dit artikel komen uit werk van onze studenten: Kelly Cautreels, Frank Chandesais, Sofie Van Linthout en Robrecht Van Rompuy.

Ontwerp KTA Zavelenberg Ehb Lta
Ontwerp KTA Zavelenberg Ehb Lta
Ontwerp KTA Zavelenberg Ehb Lta
Ontwerp KTA Zavelenberg Ehb Lta
Deel dit