Onderzoekster EhB nuanceert Airbnb-kritiek

In De Standaard en Het Nieuwsblad van vrijdag 21 juni 2019 stond een artikel over het feit dat Brussel en negen andere Europese steden een oproep lanceren om verhuurplatformen zoals Airbnb aan strengere regels te onderwerpen. Stéphanie Uytterhaegen is structureel onderzoeker bij de opleiding Hotelmanagement. Zij leidt momenteel een onderzoek waarbij de vraag “Wat is de impact van de deeleconomie in het toerisme op de traditionele accommodatiesector in Vlaanderen en Brussel?”  centraal staat. Zij geeft enkele kanttekeningen bij het krantenartikel (betaalmuur). 

Airbnb, een tweesnijdend zwaard - opiniestuk

In een artikel in Het Nieuwsblad en De Standaard van 21 juni, wordt melding gemaakt van de oproep aan Europa van 10 Europese grootsteden om Airbnb aan banden te leggen. Volgens het artikel moeten dit soort sites nauwelijks verantwoording afleggen als er regels geschonden worden. Als onderzoeker aan de opleiding Hotelmanagement van de Erasmushogeschool Brussel, ben ik de voorbije maanden betrokken bij het onderzoeksproject over de impact van deeleconomie zoals Airbnb op de traditionele accommodatiesector. Uit onze eerste bevindingen blijkt dat het plaatje van Airbnb niet zo eenvoudig is.

Ja, meerdere steden ondervinden een grote overlast, met name voor de eigen bevolking. Klachten over woningtekort, geluidshinder en vervuiling worden aan Airbnb-gebruikers en/of -aanbieders gekoppeld. Er is inderdaad nood aan een duidelijke regelgeving. Met name Brussel, een van de klagers, heeft reeds een relatief strenge registratieplicht. Men kan er zonder een hele resem van papieren, documenten, attesten en bewijzen géén logies aanbieden. Pas na goedkeuring van het hele dossier, is het geoorloofd om je kamer(s) of woning op internet aan te bieden. Verrassend genoeg is het in Vlaanderen veel eenvoudiger om zich aan te sluiten bij een platform als Airbnb: daar geldt immers enkel een aanmeldplicht (en geen vergunnings- of registratieplicht). Je opent je woning, deelt het op een onlineplatform en achteraf stel je je in orde met allerhande papieren. Quasi dezelfde papieren als in Brussel, maar wie controleert dat nog…?

Is dat echt verrassend te noemen, of is dat een bewuste keuze van Vlaanderen? Want laten we bij dit alles niet uit het oog verliezen dat er ook heel wat voordelen aan deze deeleconomie zijn. We hebben het hier immers over duurzaam toerisme: er worden geen vakantieparken bijgebouwd, geen hotels noch parkeergarages, het gaat zeer vaak om verplaatsingen met het openbaar vervoer in plaats van met de wagen, en - last but not least - voor heel wat kleinere steden geeft het een boost aan de lokale economie. Tot nader order is Airbnb namelijk vaak (niet altijd) goedkoper dan de traditionele sector en daardoor blijven de toeristen langer ter plaatse, geven ze meer uit en bezoeken ze meer lokale horeca en culturele instellingen. De steden die klagen dat de middenstand de stadscentra verlaten, kunnen best ook dat in het achterhoofd houden.

De aanpak in Vlaanderen, die zoals gezegd wat ‘milder’ is dan in Brussel, is om die reden misschien zo slecht nog  niet. Het decreet van 1 april 2017 heeft immers een en ander gemákkelijker gemaakt en wil de micro-ondernemer zo aanmoedigen. Er wordt ingezet op eenvoud, flexibiliteit en vertrouwen.

Als onderzoeker horen wij uiteraard beide klokken en is er begrip voor beide standpunten. Toch willen we adviseren om het kind niet met het badwater weg te gooien. Europa moet beseffen dat wat voor de ene stad een bedreiging vormt, een grote kans is voor de andere. Uiteraard moet leefbaarheid vooropstaan, alles staat en valt echter met de controle.

Meer info

Stéphanie Uytterhaegen, structureel onderzoeker, stephanie.uytterhaegen@ehb.be

Of lees meer in de wetenschapsblog: Blog 1 en blog 2