Onderzoek // Stemmen van kinderen in de stad

Hoe kunnen we jonge kinderen een stem geven in het vormgeven van hun leefwereld?

Het project ‘Stemmen van kinderen in de stad’ onderzoekt hoe de participatierechten van jonge kinderen kunnen worden ondersteund. Centraal hierbij staat artikel 12 van het Verdrag inzake de Rechten van het Kind, waarin het recht van kinderen om gehoord te worden en hun mening te laten meetellen, centraal staat. Maar dit project gaat verder: we kijken niet alleen naar het bieden van een veilige ruimte voor kinderen om te spreken, maar ook naar het creëren van een publiek dat naar hen luistert en samen met hen de wereld vormgeeft. Zoals Laura Lundy (2007) benadrukt, moeten kinderen niet alleen gehoord worden, maar moet hun stem ook invloed hebben.

Een wereld vol nieuwe perspectieven

Kinderen hebben de capaciteit om iets nieuws in de wereld te brengen. Hun unieke kijk op de samenleving is even waardevol als die van volwassenen, maar wordt vaak over het hoofd gezien. In het project ‘Stemmen van kinderen in de stad’ worden kinderen serieus genomen als actieve sociale actoren, die samen met volwassenen hun leefwereld mee construeren en vormgeven.

Met een knipoog naar de filosofie van Hannah Arendt (1958), benadrukt dit project de verantwoordelijkheid van volwassenen om kinderen te ondersteunen bij het ontdekken en herdefiniëren van de wereld. Deze ‘gedeelde liefde voor de wereld’ is wat we in de sociologie van het kind-zijn ‘amor mundi’ noemen – de bereidheid om samen te leven in een wereld vol verschillende perspectieven. Zoals Buber (1959) stelt: "All real living is meeting," en het is precies in deze ontmoetingen tussen generaties dat we de wereld samen herdefiniëren.

Hoe ziet het project eruit?

In het project werken kinderen en volwassenen samen in een creatief en participatief proces. De vraag die we centraal stelden aan kinderen uit Molenbeek was: Op welke wereld wil je leven? Deze kinderen, verbonden aan de Basisschool Ket en Co en de buitenschoolse opvang De Molenketjes, gingen nadenken over hun wereld en wat voor hen belangrijk is.

Het project bestond uit vier fasen:

1. Voorbereiding: Kinderen volgden een fotografieworkshop waarin ze leerden hoe ze beelden konden vastleggen en materialen konden exploreren. Ze gaven hun goedkeuring om deel te nemen aan het project.
2. Op verhaal komen: Via de photovoice-methodiek gaven kinderen hun kijk op de wereld vorm door middel van foto’s en verhalen. Deze werden gedeeld in kleine focusgroepen, wat leidde tot het creëren van postkaarten met foto’s en citaten. Deze kaarten nodigden volwassenen uit om na te denken over hun eigen kijk op de wereld.
3. Ontmoeting met de ander: De kinderen deelden hun visie met volwassenen in een intergenerationele dialoog. Hierbij werkten ze samen aan een gedeelde wereld, gebaseerd op thema’s en personages uit hun verhalen. Dit gebeurde in samenwerking met het Brussels Open Living Lab (BrOLL), dat creativiteit en verbinding stimuleert tussen verschillende generaties en achtergronden.
4. Provocatie: In de laatste fase zoeken we naar manieren om de stem van kinderen verder te laten horen. Samen met de kinderen gaan we op zoek naar nieuwe manieren om hun kijk op de wereld uit te dragen, onder andere tijdens een kinderrechtenconferentie op 22 mei 2025. Zet deze datum alvast in je agenda!Waarom dit project?

‘Stemmen van kinderen in de stad’ geeft kinderen niet alleen een platform om hun stem te laten horen, maar nodigt volwassenen uit om écht in dialoog te gaan met de jongere generatie. Dit project biedt ruimte voor onverwachte gesprekken en nieuwe inzichten, waarbij kinderen de kans krijgen om ideeën aan te dragen die de volwassenen misschien niet hadden voorzien. Zoals Verhaeghe (2023) het stelt: "Parler, c’est prendre le risque de se mettre en ‘je’" – spreken is een risico nemen om jezelf te tonen.

Wil je meer weten over dit project of deelnemen aan de intergenerationele dialoog? We nodigen je uit om contact met ons op te nemen of deel te nemen aan onze komende events. Samen bouwen we aan een wereld waarin de stem van kinderen gehoord en gewaardeerd wordt.