Onderzoek naar de impact van Airbnb op hotelsector

Uit onderzoek van Erasmushogeschool Brussel naar de impact van Airbnb op de Vlaamse en Brusselse hotelsector, blijkt dat het aantal Airbnb accommodaties sinds 2015 sterk gestegen is, al lijkt de groei stilaan wat te vertragen. In Brussel wordt het aantal Airbnb accommodaties geschat op 8.000, in Antwerpen 2.000 en in Gent 1.300. Precieze cijfers worden door Airbnb niet ter beschikking gesteld. Mogelijk/wellicht gaat het dus nog om een flinke onderschatting. Nog opmerkelijk is het grote verloop binnen het aanbod. Zo was in Brussel in 2019 nog maar 55% van de Airbnb accommodaties beschikbaar die een jaar eerder ook al actief waren. Veel uitval dus, maar ook veel nieuwe initiatieven.

De opkomst van Airbnb heeft wel degelijk impact op concurrerende accomodatievormen, vooral op de competitiviteit van low-budget en midscale hotels. Uit een bevraging van de hoteliers in Brussel, Antwerpen en Gent leren we dat Airbnb accommodaties door hen vaak gezien worden als een ‘oneerlijke concurrent’ die o.a. door een gebrek aan toezicht en controle en het ontwijken van (bv. toeristen)belastingen, goedkope(re) tarieven kunnen aanbieden met een gelijkaardige service en comfort. Niet zozeer het principe van home sharing maar vooral de commerciële hosts die verschillende appartementen/huizen opkopen om via Airbnb te verhuren, zijn hen een doorn in het oog. 

Hoewel de logiesregelgeving in Vlaanderen en Brussel tamelijk gelijklopend is en in beide gevallen voorziet in een aanmeldingsplicht voor Airbnb accommodaties, zijn in Brussel de erkenningscriteria (o.a. verplichte categorisering logiestype) en de controle op de basisvereisten (vóór de opening) anders/strikter geregeld dan in Vlaanderen (geen specifieke erkenning logiestype nodig en enkel steekproefsgewijze controle basisvereisten). Omdat Airbnb zelf geen gegevens vrijgeeft van haar accommodaties (het verwijst hiervoor naar de privacywetgeving), blijven wellicht heel wat Airbnb logementen onder de radar en dus vrij van toezicht. Toeristische trekpleisters als Barcelona en Amsterdam leggen Airbnb-uitbaters wél specifieke voorwaarden op die rekening houden met de eigenheid van hun stad.  

Overigens blijkt uit de literatuurstudie dat de opkomst van Airbnb zowel negatieve als positieve effecten heeft op onder meer het stedelijk toerisme en de lokale economie. Omdat Airbnb de mogelijkheid biedt om goedkoop te overnachten (al bieden ze accommodaties aan in alle vormen en prijsklassen), gaan mensen vaker en langer op reis en consumeren ze meer. Voorts stimuleert Airbnb door het (digitale) gebruiksgemak en de makkelijke instap ondernemerschap en innovatie (ook bij de klassieke hotels!). De negatieve effecten zijn een grotere drukte en overlast (ook in de meer residentiële wijken buiten het centrum) en, vooral onder druk van de grote commerciële Airbnb-uitbaters, op iets langere termijn een mogelijke stijging van de koop- en huurwoningen in de grote steden. 

Bijkomende info: Stéphanie Uytterhaegen (stephanie.uytterhaegen@ehb.be of 0475/38.82.85).