Tom Peeters in Peru
Verhaal

Sensoren voor een cent

Zware metalen gaan opsporen in Peru. Dat is één van de belangrijkste ambities van een samenwerking tussen onze school en de Universidad Peruana Cayetano Heredia (UPCH). 
Onderzoeker Tom Peeters en coördinator onderzoek Bert De Bisschop trokken naar Lima om dit project verder vorm te geven.

Vervuilde chocolade

In Peru is verontreiniging door zware metalen een enorm probleem. Onder meer door illegale mijnbouw zijn er enorme concentraties van de vervuiling gemeten. Het kwik in het water heeft via de visvangst een direct effect op de gezondheid van de bevolking. Maar ook economisch heeft Peru te leiden onder de vervuiling. Tom Peeters: “We vinden ook cadmium in het water. Dat water wordt dan weer gebruikt voor irrigatie van de cacaoplantages. Daardoor komen er dus ook te hoge concentraties metalen in cacao voor. Dit is één van de belangrijkste exportproducten van Peru. Door strenge Europese eisen, geraken de Peruvianen hun cacao niet meer kwijt.”

Centcel

Samen met een professor Daniel Guerra schreef Tom Peeters een South Initiative (VLIRUOS) om metalen te gaan opsporen: “We kunnen bepaalde cellen genetisch manipuleren zodat ze licht of een bepaalde kleur geven wanneer ze een zwaar metaal detecteren. Het grote voordeel is dat het kweken van die cellen bijna niks kost. Je kan sommige van die sensoren al voor 1 cent opkweken. De lokale bevolking kan met behulp van deze sensoren dan zelf gaan analyseren.” 

Leerkrachten en leerlingen trainen

EhB zal in dit project de inspanningen van de Peruviaanse overheid ondersteunen om meer studenten warm te maken voor STEM-onderwijs. Cijfers uit PISA en SERCE onderzoek geven aan dat Peruviaanse studenten lager scoren op wiskunde en andere wetenschappelijk vakken dan studenten elders in Latijns Amerika, en cijfers van de OECD tonen dat een minderheid van de eerstejaarsstudenten in Peru kiest voor een STEM-gerelateerde opleiding. “Biotechnologie heeft in Peru een hele negatieve connotatie,” zegt Tom Peeters, “en dat terwijl biotechnologie heel wat lokale problemen kan oplossen. We willen dus het positieve effect van biotechnologie tonen".

EhB heeft heel wat expertise opgebouwd rond wetenschapsdidactiek en tools voor STEM-onderwijs, bijvoorbeeld in de werking van het Open BioLab en het Medialab. Ook binnen de dienst Onderzoek en Dienstverlening bestaat sinds enige tijd een sterke traditie in wetenschapscommunicatie die er net op gericht is om wetenschap en STEM te promoten onder scholieren en studenten. "We gaan de lokale bevolking bewust maken van de risico’s die ze lopen", zegt Tom Peeters, "daarom gaan we eerst in scholen leerkrachten trainen, die op hun beurt leerlingen gaan trainen. Als we kijken naar de bloedwaarden van arme mensen die in de illegale mijnbouw werken, dan is dat echt verontrustend. We moeten dus zeker ook sensibiliseren.”

Studenten naar de jungle

In januari 2021 staat er een lessenreeks gepland in Lima, maar ook verder in het noorden richting de jungle en wat verder naar een aantal afgelegen gebieden in het zuiden. Tom Peeters zou graag enkele studenten uit onze opleiding biomedische laboratoriumtechnologie willen meenemen. Sowieso wordt er al een samenwerking opgezet met het lokale onderzoekslabo om studenten uit te wisselen: “Binnenkort komt er al een eerste Peruviaanse student naar ons vernieuwde labo,” vertelt Tom Peeters, “Het maken van de biosensoren is een nieuw onderzoeksdomein. Op die manier kunnen we onze kennis snel delen.”
 

Deel dit